مطالعه مشخصات ژئوتکنیکی آبرفت های مسیر خط 2 قطار شهری تبریز با استفاده از آزمایشات پرسیومتری

تبریز یکی از شهر های بزرگ ایران است که در آن برای احداث مترو نیاز به حفر تونل در قسمت های مختلف شهر می باشد. اغلب مناطق این شهر بر روی رسوبات آبرفتی دوران چهارم بنا شده است. رسوبات آبرفتی مذکور از نوع درشت دانه و ریزدانه هستند. برای حفر تونل اولین اقدام بررسی زمین شناسی مهندسی و وضعیت تحت الارضی منطقه ای است که تونل در آن حفر می شود. در این تحقیق ابتدا سعی شده است ویژگی های زمین شناسی مهندسی منطقه مورد مطالعه با استفاده از آزمایش های پرسیومتری به همراه آزمایش های آزمایشگاهی تک محوری، سه محوری، برش مستقیم، بارگذاری صفحه ای (plt) و آزمایش نفوذ استادارد (spt) بررسی شده و سپس نتایج آزمایش های پرسیومتری با آزمایش های مذکور جهت پاسخگویی به سوالات زیر مقایسه شده است: 1- نتایج حاصل از آزمایش پرسیومتری برای آبرفت های خط 2 متروی تبریز در چه محدوده ای است؟ 2- آیا نتایج حاصل از آزمایش های پرسیومتری با نتایج حاصل از سایر آزمایش ها قابل مقایسه می باشد؟ 3- نتایج حاصل از پرسیومتری با نتایج آزمون های آزمایشگاهی و صحرایی چه رابطه ای دارد؟ در این راستا پارامترهای مدول الاستیسیته منارد (em)، مدول برشی منارد(gm) ، فشار حدی (pl)، مقاومت برشی زهکشی نشده (cu) و مدول عکس العمل بستر خاک (ks) حاصل از پرسیومتری با پارامترهای معادل آنها از سایر آزمون ها مقایسه شده است. براساس مطالعات زمین شناسی مهندسی رسوبات آبرفتی مسیر تونل از نوع درشت دانه و ریزدانه با دانه بندی غالب sm، cl و ml می باشد رسوبات آبرفتی مذکور دارای ضخامتی بین 5/3 تا بیش از 60 متر است که بر روی لایه های مارنی زرد و خاکستری مربوط به میوسن فوقانی و پلیوسن که سنگ کف شهر نیز محسوب می شوند، قرار گرفته است. رسوبات آبرفتی مسیر مترو فاقد لایه بندی منظم بوده و فرآیند تشکیل آن سیلابی است که توسط رودهایی که اغلب از جنوب و جنوب شرق شهر تبریز وارد شهر می شوند رسوب کرده است. رسوبات آبرفتی مذکور دارای نفوذ پذیری تا هستند. این رسوبات از نظر مقاومتی متوسط تا خیلی متراکم بوده و سطح آب زیرزمینی بین 5 تا30 متراست. و در بعضی قسمت های منطقه مورد مطالعه حفر تونل با آن درگیر است. در این پژوهش نتایج بیش از 70 آزمایش پرسیومتری در رسوبات آبرفتی مسیر مترو آورده شده است. مدول الاستیسیته منارد بدست آمده از این آزمایشات بین 85 تا 430 کیلوگرم بر سانتی متر مربع و فشار حدی بین 4 تا 57 کیلوگرم بر سانتی متر مربع می باشند. این رسوبات به لحاظ مقاومت و مدول تغییرشکل در حد متوسط تا خیلی متراکم می-باشند. نتایج مقایسه آزمون پرسیومتری با سایر آزمون ها نشان می دهد: اولاً پرسیومتری به خوبی قادر است پارامترهای مهم را تعیین نماید. ثانیاً مقایسه آنها با سایر آزمون ها از وجود ارتباط منطقی و منظم بین آنها حکایت دارد. کلمات کلیدی: مترو تبریز، رسوبات آبرفتی، آزمایش پرسیومتری، بارگذاری صفحه ای، نفوذ استاندارد، مدول الاستیسیته منارد، مقاومت برشی زهکشی نشده، مدول عکس العمل بستر خاک.